MGA SINAUNANG KABIHASNAN

  SINAUNANG KABIHASNAN NG TSINA
 

· Napasok din sa China ang mga nomadikong mandi

 Naipasa sa dinastiyang Zhou ang “Basbas ng Langit” at ang titulo na “Anak ng Langit”.

· Ipinagawa ang mga irigasyon at dike laban sa pagbaha ng Huang Ho.

· Naimbento ang sandatang crossbow at bumuo ng hukbong nakakabayo at gumamit ng chariot.

· Dahil malawak ang teritoryo ang Zhou, humina ang control nito sa mga nasasakupang estadong lungsod.

· Lumitaw ang pilosopiyang Confucianism at Taoism.

· Si Confucius ang naghain ng solusyon sa kaguluhan ng lipunan.

 

 

MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA ASYA

 

 

 

Mesopotamia- umusbong ang kauna-unahang kabihasnan sa Kanlurang Asya, ang Sumer. 

Ziggurat- nagsisilbing tahanan at templo ng patron ng isang lungsod.

Sumerian ang mga kauna-unahang taong nakaimbento ng isang sistematikong paraan ng pagsulat sa buong daigdig. Ito ang cuneiform.

 Cuneiform

- ibig sabihin ay hugis sensel o wedge-shaped.

Sa kasalukuyang panahon, ito naman ay nag bigay daan sa pag-usbong ng iba pang mga modelo ng pagsulat

  

MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA AMERICA

   

ANG SIBILISASYON NG MAYA:
Ang kabihasnang Maya ay namuhay noong 2000 BCE. Sa pagdaan ng mga taon, sila ay naging mga matagumpay na magsasaka at gumawa ng mga dakilang lungsod mula sa mga bato na may kahanga-hangang istilo.

Karamihan sa mga Maya ay mga magsasaka na naninirahan sa mga kubo sa mga kabundukan at nagpupunta lamang sa mga lungsod kapag namimili at may pagdiriwang na panrelihiyon.

ANG SIBILISASYON NG AZTEC:

Ang Aztec ang pinakamarahas na kabihasnan dahil sila ay nag-aalay ng buhay na tao para sa kanilang Diyos.Ang kabihasnang  Aztec ay umusbong sa Valley of Mexico.
Tenochtitlah - lungsod-capital; "an island in a lake"
Obsidian - batong galing sa bulkan
Chinampas- floating garden
Huey Hatoanni - Great Speaker; Ruler      ANG SIBILISASYON NG INCA:  ang inca ang isa sa mga may sinaunang kabihasnan sa latin amerika.  matatagpuan ang kanilang imperyo sa timog na bahagi ng bundok ng andes sa pinakahilagang hangganan sa ecuador. naging kabisera nito ang cusco na sa kasalukuyan ay ang bansang peru.Ang paghahandog at pagaalay ng sakripisyo na may dasal ay isang malaking bahagi ng seremonyang panrelihiyon ng mga inca.

 MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA PASIPIKO  

 
Ang Kapuluang Pasipiko ay binubuo ng 20,000-30,000 isla, bahura (coral reef) at karang (atoll). Nahahati ito sa tatlong grupo ng mga pulo: ang Melanesia, Micronesia, at Polynesia.
Si Vasco Núñez de Balboa ang unang Europeong nakakita sa Pasipiko, natanaw niya ito at tinawag na "dagat sa timog". Natunghayan din ito ni Ferdinand Magellan sa paglalayag niya rito. Kalmado ang karagatan at tahimik kaya pinangalanan niya itong "Pasipiko" na ang ibig sabihin ay "tahimik" sa wikang Latin. Bagkus hindi sila nakatuklas ng mga pulo rito tanging ang Pasipiko ang natunghayan at natahak nila.
 MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA MASOPOTOMIA

  Matatagpuan ito sa rehiyon ng Fertile Crescent
- Ang salitang Mesopotamia ay nagmula sa mga salitang Greek na meso na ang ibig sabihin ay “pagitan” at potamos o “ilog”
- Ang ilog Tigris at Euphrates ay nagiiwan ng matabang lupa na ginagamit naman sa pagsasaka. At nagsisilbi din silang daanan ng mga kalakal na patungong Golpo mula sa dagat Mediterranean.
- Sa Mesopotamia nahubog ang apat na kabihasnan: Ang Sumer, Babylonia, Akkad at mga Assyria Ang mga lungsod sa katimugan ay nagsimula muling isulong ang kanilang pagiging Malaya.
- Pangunahin sa mga lungsod na ito ay ang Ur sa Ilalim ni Ur Nammu, ang lungsod na ito naging kabisera ng isang imperyo na kumalaban sa Akkadian.
- 2100 b.c.e – panandaliang nabawi ng Ur ang kapangyarihan nito pinamunuan amg sumer at akkad, at nagpatayo rin ng ziggurat si Ur Nammu sa Ur.
- Sa ilalim ng pamumuno ng apo ni ur nammu na si ibbi-su ang ur ay bumagsak sa pagdating ng mga Amorite at hurrian sa Mesopotamia.

MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA AFRICA







 
Ang mga Unang Kabihasna

Sa sinaunang panahon natuklasan ng tao ang gamit ng apoy, paggamit ng kagamitan para sapangangaso, pagsabasa at pagsulat.Sa sinaunang panahun din nabuo ang unang pamilya, pamayanan, bayan, lungson, kaharian at imperyo.Dito nalaman ng tao na may isa o maraming puwersa na nakahihigit sa tao at siyang painagmulan onagkontrol ng mga bagay-bagay. Dahil ditto, dapat siyang igalang at purihin sapagkat ditto nagsimulaang unang konsepto ng relihiyon.

 

Katangiang Pisikal ng mga Unang Kabihasnan

Sa kabanatang ito, maglalakbay tyo sa nakaraan. Tatahakin natin ang landas ng mga sinaunang tao saFertile Crest at Mesopotamia tulad ng mga Semerian, Babylonian, Hittite, Hebreo, Phoenician, Assyrianat Chaldean. Mamamangha tayo sa mga piramide itinayo ng mga paraon sa Egypt.Sa pagtuklas ng sinaunang kabihasnan, bibigyan-diin ang halos sabay-sabay na pagsikat ng sibilisasyon sakapatagan ng mga Ilog Tigris-Euphrates, Indus, Yangtze at Nile. Ang mga ilog na ito ang nagsilbing daaanng mga kalakal at mga tao

.

Fertile Crescent at mga Kambal na ilog

Fertile Cresent, isang pambihirang pangalan ng pook. Saan nagmula ang mga pangalang ito at sadyangkakaiba kaysa mga pangalan ng pook na nakasanayan na nating margining?Kung papansinin natin ang mapa sa pahina 45, mapupuna ang makitid na istrip na hugis-arko.. Unti-unti itong kumukurba patimog-silangan habang bumabagas sa mga Ilog Tigris atEuphrates hanggang sa Golpo ng Persia. Ang matabang mga ilog-lambak na ito na hugis kalahatingbuwan ang tinawag na Fertile Crescent.

 

 MGA SINAUNANG KABIHASNAN SA EHIPTO

Nagtagumpay ang kabihasnan ng lumang Ehipto mula sa kakayanang umangkop sa mga kalagayan ng Lambak ng Ilog Nilo. Pinamahalaan ang patubig ng mayabong na lambak na nagbubunga ng labis na pananim, na nagpaalab sa pag-unlad ng lipunan at kultura. May mga yamang maitatabi, tinaguyod ng mga namamahala ang pagpapaunlad ng mga mineral sa lambak at mga nakapaligid na rehiyon ng ilang. Pinaunlad din ang isang malayang sistema ng pagsusulat , ang pabuo ng isang pinagsama-samang proyekto ng pagtatayo at pagsasaka, pagkalakal sa mga napapaligirang mga rehiyon, isang militar na tumalo sa mga banyagang kaaway at ipinahayag ang pangingibabaw ng Ehipto. Inuudyukan at binubuo ang mga gawaing ito ng isang burokrasiya ng mga elitistang eskriba, mga relihiyosong pinuno, at mga tagapamahala sa ilalim ng paraon na tinitiyak ang pakikipagdamayan at pagkakaisa ng taong-bayan ng Ehipto sa pamamagitan ng isang masalimuot na sistema ng paniniwalang pang-relihiyon.ng Sinaunang Ehipto, Matandang Ehipto, o Lumang Ehipto ay isang matandang kabihasnan sa silangang Hilagang Aprika, na matatagpuan sa mababang bahagi ng Ilog Nilo na kung saan naroon ang makabagong bansa ng Ehipto. Nagsimula ang kabihasnan noong 3150 BC kasama ang pampolitika na pagsasama ng Mataas at Mababang Ehipto sa ilalim ng unang paraon, at umunlad sa mga sumunod na 3 milenyo. Naganap ang isang sunod-sunod na matatag na panahon, na tinatawag na mga kaharian, na nahahati sa mga kaugnay na hindi matatag na panahon na tinatawag na mga Panahong Nasa Pagitan . Pagkaraan ng matapos ang huling kaharian, kilala bilang Bagong Kaharian, pumasok ang kabihasnan ng lumang Ehipto sa isang panahon ng mabagal, walang pagbabagong paghina, noong mga panahon na sinasakop ng sunod-sunod ang Ehipto ng banyagang kapangyarihan. Opisyal na natapos ang paghahari ng mga paraon noong 31 BC nang sakupin ng naunang Imperyong Romano ang Ehipto at ginawang isang lalawigan.

Ang Egypt ay tinawag bilang “Pamana ng Nile” dahil sa ilog na ito, ang buong lupain ay nagging disyerto. Nagsilbing mahusay na ruta sa paglalakay ang ilog na ito.

ANG PAGHAHATI SA KAHARIAN: Dahil sa hindi pagkakasundo, hinati sa dalawa ang Egypt. Upper Egypt- Nasa katimugang bahagi mula sa Libyan Dessert hanggang sa Abu Simbul. Lower Egypt- nasa hilagang bahagi ng lupain kung saan ang Nile ay dumadaloy patungong Mediterranean Sea

 

 Zoser/Haring Djoser

-          Unang nagpatayo ng “piramide” and “Step Pyramind”

-          Ito ang isa sa pinakamatandang piramide sa kasaysayan ng Old Kingdom

GREAT PYRAMIND OF GIZA

-          Sa panahon ni Khufu/Cheops itinayo ang Great Pyramind of Giza

-          Binubuo ito sa loob ng 20,000 taon kasama ng 50,000 tao

Ang Lumang Kaharian ng Ehipto ang pangalang ibinigay sa panahon noong 3000 BCE nang ang Ehipto ay nagkamit ng unang tuloy tuloy na tugatog ng kabihasnan sa kasalimuotan at pagtatamo. Ito ang una sa tinatawag na mga panahong "Kaharian" na nagmamarka sa pinakamatataas ng mga punto ng kabihasnan sa mababang Lambak Nilo(Ang dalawa pang iba ang Gitnang Kahariang Ehipto at Bagong Kahariang Ehipto. Ang terminong ito ay inimbento ng mga historyan noong ika-19 siglo CE at ang pagtatangi sa pagitan ng Lumang Kaharian ang Panahong Simulang Dinastiko ng Ehipto ay hindi makikilala ng mga Sinaunang Ehipsiyo. Hindi lamang na ang huling hari ng Panahong Simulang Dinastiko ay kamag-anak ng unang mga dalawang hari ng Lumang Kaharian kundi ang kabisera na tirahan ng hari ay nanatili sa Ineb-Hedg na pangalan ng Sinaunang Ehipto para sa Memphis. Ang pangangatwiran para sa paghihiwalay sa pagitan ng dalawang panahon ang rebolusyonaryong pagbabago sa arkitektura na sinamahan ng mga epekto sa lipunang Ehipsiyon at ekonomiya sa malalakihang mga proyekto ng pagtatayo.

BAGONG KAHARIAN
*Ang Bagong Kaharian ay itinuturing na pinakadakilang panahon ng kabihasnang Egyptian.
*Ito ay pinasimulan ng Ika-18 Dinastiya. Tinatawag din ito bilang Empire Age
*Ang kapangyarihan ng Egypt ay umabot sa Nubia sa katimugan hanggang sa Euphrates River sa Mesopotamia, sa lupain ng mga Hittite at Mitanni.
*Si Reyna Hatshepsut , asawa ni Pharaoh Thutmose II , ay kinilala bilang isa sa mahuhusay na babaing pinuno sa kasaysayan. Siya nagpagawa ng mga templo at nagpadala ng mga ekspedisyon sa ibang mga lupain. Sa kanyang pagkamatay, lalo pang pinalawig ni Thutmose III.
 Ang Gitnang Kaharian ng Ehipto ang panahon sa kasaysayan ng sinaunang Ehipto na sumasaklaw mula sa pagkakatatag ng Ikalabingisang Dinastiya ng Ehipto hanggang sa wakas ng Ikalabingtatlong Dinastiya ng Ehipto sa pagitan ng 2055 BCE at 1650 BCE, bagam ang ilang mga manunulat ay nagsasama ng Ikalabingtatlo at Ikalabingapat na mga dinastiya sa Ikalawang Pagitang Panahon ng Ehipto.